มอเตอร์ไซค์วิบาก หรือโมโตครอส (Motocross) บ้างก็เรียกกันย่อ ๆ MX หรือ Moto X เป็นกิจกรรมกีฬาเอ็กซ์ตรีมที่ได้รับความนิยมมาอย่างเนิ่นนาน แม้กระทั้งในบ้านเราหลายสิบปีก่อนถือว่ามีความรุ่งเรืองมาก แต่ด้วยกระแสการเปลี่ยนแปลงในตลาดมอเตอร์ไซค์ และสภาพถนนหนทางในบ้านเราที่ดีขึ้นมันก็เข้าสู่ห้วงยามแห่งความเงียบมาเนิ่นนาน ตรงกันข้ามกับในต่างประเทศที่ความแรงของมันก็ยังไม่เสื่อมลง จวบจนมาถึงปัจจุบัน ค่ายรถจักรยานยนต์หลายค่ายได้เริ่มทยอยส่งรถประเภทนี้เข้าสู่ตลาดอีกครั้งเพื่อเป็นทางเลือกให้กับนักบิดรุ่นใหม่ โดยเริ่มต้นกันตั้งแต่พิกัด 150 ซีซี. ขึ้นไป มันจึงเป็นโอกาสอันดีที่เราจะหันมาเริ่มทำความรู้จักกับกีฬาเอ็กซ์ตรีมประเภทนี้กันอีกครั้ง โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่สายพันธุ์ลุยในแนวเอ็กซ์ตรีม

โลกของมอเตอร์ไซค์วิบาก

สำหรับโลกของมอเตอร์ไซค์วิบากในปัจจุบันสามารถแบ่งย่อยออกได้เป็น 3 รูปแบบหลัก ๆ ประกอบด้วย โมโตครอส, เอ็นดูโร่ (Enduro) และโมตาร์ด (Motard) โดยคุณสมบัติของมอเตอร์ไซค์ทั้ง 3 แบบแม้จะเป็นโมเดลเดียวกัน แต่เมื่อนำมาปรับเปลี่ยนอุปกรณ์ ตกแต่งรายละเอียดปลีกย่อยต่าง ๆ แล้วก็จะมีข้อดีข้อด้อยแตกต่างกันออกไปในทันที ที่เห็นเด่นชัดคือสมรรถนะในการขับขี่

โมโตครอส รูปทรงจะเพรียวบางกะทัดรัด น้ำหนักเบา แต่แข็งแรง ด้วยเกิดจากจุดประสงค์เพื่อใช้ในการแข่งขันในสนามวิบาก อุปกรณ์ส่วนควบที่ไม่จำเป็นจะถูกตัดทิ้งออกไปเพื่อลดน้ำหนักตัวรถให้มีความคล่องแคล่ว เช่น ไฟส่องสว่าง สัญญาณไฟ แผงหน้าปัดเรือนไมล์ ขณะเดียวกันก็ใช้ยางขนาดใหญ่และร่องดอกที่ลึกเป็นปุ่ม ๆ ไว้สำหรับการตะกุยแทรคที่เป็นดิน โคลน ทรายได้ดี ทำให้เหมาะต่อการวิ่งในเส้นทางทุรกันดารและสนามแข่ง

โมตาร์ด ถือเป็นรูปแบบจักรยานยนต์ลูกผสม คือ รูปทรงมอเตอร์ไซค์วิบากแต่วิ่งใช้งานในทางเรียบเป็นหลัก ยางที่ใช้จึงเป็นยางที่ใช้กับมอเตอร์ไซค์ทางเรียบ แต่ก็ยังคงความแข็งแรงของระบบช่วงล่างของวิบากอยู่ และด้วยต้องใช้งานในทางเรียบอุปกรณ์ส่วนควบต่าง ๆ จึงต้องมีตามข้อกฎหมายกำหนด จุดเด่นเมื่อสามารถวิ่งบนทางสัญจรปกติได้จึงนิยมขับขี่เพื่อการเดินทางหรือท่องเที่ยวได้ในระยะทางไกล ตลอดจนสภาพเส้นทางที่หลากหลายกว่ามอเตอร์ไซค์ทั่วไป

เอ็นดูโร่ จัดเป็นรถมอเตอร์ไซค์วิบากที่ก้ำกึ่ง ขับบนท้องถนนทั่วไปได้หรือลุยทางวิบากทุรกันดารก็ดีในระดับหนึ่ง ด้วยออกแบบผสมผสานระหว่างสองสายพันธุ์ก่อนหน้าเข้าด้วยกัน อุปกรณ์ส่วนควบต่าง ๆ มีครบตามกฎหมาย ดอกยางเป็นปุ่มแต่ร่องจะลึกน้อยกว่าดอกยางโมโตครอส จัดอยู่ในประเภทยางออลเทอร์เรน (All-Terrain)

พิกัดขนาดไหนจึงจะเหมาะสม

มาดูกันที่ขุมพลังกำลังของเครื่องยนต์กันบ้าง ในบ้านเราอาจจะมีทางเลือกที่ค่อนข้างน้อยคือเริ่มต้นตั้งแต่ 150 ซีซี. ไปจนถึง 250 ซีซี. เท่านั้น แต่ถ้าต้องการมากกว่านี้ก็มีข้ามไปเล่นแนวทัวร์ริ่งแอคเวนเจอร์ แต่สิ่งที่ได้เพิ่มนอกจากราคาที่สูงแล้ว มันก็มาพร้อมน้ำหนักรถที่เพิ่มขึ้นตามขนาดซีซี. ซึ่งหากมาลุยทางวิบากทุรกันดารเช่น สภาพภูมิประเทศในบ้านเราถือเป็นความลำบากอย่างแท้จริง แนวนั้นจึงเหมาะกับทางเรียบมากกว่า ลำพังพิกัดแค่ไม่เกิน 250 ซีซี. นับว่าเหมาะสมเพียงพอแล้ว

อุปกรณ์ความปลอดภัยนับเป็นสิ่งจำเป็นมากสำหรับการขับขี่มอเตอร์ไซค์วิบาก ที่สำคัญได้แก่ หมวกกันน็อค ควรเป็นหมวกปิดคาง, รองเท้าบูทวิบาก, การ์ดเข่า, ถุงมือ และเกราะอก เพียงแค่นี้ก็ลุยกันได้แล้ว อย่างไรก็ตามอุปกรณ์เหล่านี้ควรเลือกสรรเฉพาะสำหรับมอเตอร์ไซค์วิบากเท่านั้น

อย่างไรก็ตามแม้จะมีใจรักมอเตอร์ไซค์วิบากเพียงหากไม่มีพื้นฐานในการขับขี่รถประเภทนี้ก็ควรไปฝึกฝนเรียนรู้พื้นฐานเสียก่อน ซึ่งค่ายรถมอเตอร์ไซค์ส่วนใหญ่จะมีคอร์สอบรมให้ พร้อมเมื่อไรจึงค่อยออกทริปไปบิดฝ่าทางฝุ่น ลุยทางโคลนกันได้เลย ซึ่งทางเลือกในบ้านเราก็มีอยู่มากมายทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ แต่ถ้าหากอย่างลงบิดประลองในสนามก็ควรไปฝึกฝนกันเสียก่อนดีกว่า